استخر، شنا، ورزش های آبی
سپیده زاهدی*: فصل استخر و شنا که از راه میرسد خیلی از ما تصمیم میگیرم برای دنبال کردن این ورزش تابستانی به استخرهای آب سری بزنیم. اصول اولیه شنا و حرکات معمول مانند شنای کرال و قورباغه را بیشتر شناگران مبتدی و حرفهای میشناسند اما به تازگی ورزشهای جدید آبی دیگری به شناهای معمول اضافه شده که سبب تنوع آب تنی تابستانی میشوند.
البته از آنجا که بیشتر این ورزشهای جدید به تجهیزات تازهای نیاز دارند، شاید در استخرهای قدیمی نتوانید آنها را پیدا کنید اما گروهی از استخرهای مدرن یا بازسازی شده امکانات تازهای دارند که میتوانید در کلاسهای متنوعتری ثبتنام کرده و این تابستان تفریحات آبی را به گونهای دیگر دنبال کنید. سپیده زاهدی، مربی تناسب اندام از گلد جیم آمریکا و مدرس دورههای تیف استرالیا، به شما میگوید که ورزشهای جدید آبی کدامها هستند و هر یک از آنها برای سلامتی شما چه مزایایی به همراه دارند.

«سینکرونایز» یا ژیمناستیک آبی
یکی از شاخههای ورزش شناست که ترکیبی از حرکات هماهنگ و ژیمناستیک را شامل میشود. تاریخچه این ورزش به اوایل قرن بیستم باز میگردد، یعنی زمانی که گروهی از شناگران مرد در برلین نوعی از شنا را به نام شنای فیگور معرفی و اجرا کردند. در این رشته شرکتکنندگان به صورت انفرادی، دوتایی یا تیمی حرکات هماهنگی را در آب انجام میدهند. رقابتکنندگان حرفهای باید به قدرت، استقامت و انعطافپذیری لازم مجهز بوده و توانایی ورزش ایروبیک را داشته باشند. سینکرونایز که به آن ژیمناستیک آبی هم میگویند، در المپیک و مسابقات قهرمانی جهان مخصوص بانوان است و بین مردان رقابتی انجام نمیشود.
عمق استخرهای مخصوص سینکرونایز نباید از ۸/۱ تا ۲ متر کمتر باشد. ضمن اینکه باید تجهیزات ویژهای هم برای تعبیه سیستم روشنایی مناسب و انتظار نور در آب وجود داشته باشد تا شناگران بتوانند در حرکات گروهی راحتتر این ورزش را دنبال کنند.
یوگا در آب
شاید با حرکات یوگا آشنایی داشته باشید اما جالب اینجاست که گروهی از حرکات یوگا داخل آب هم اجرا میشود. یوگا در آب به آرام سازی بدن بیشتر کمک میکند و البته بعضی از پزشکان به زنان باردار و خانمهایی که به تازگی زایمان کردهاند هم این ورزش ملایم را توصیه میکنند. یوگا در آب دارای سبکها ودورههای گوناگونی است. نکته جالب دیگر این است که در بعضی از کشورها یوگا در آب یا آکوا یوگای بارداری قبل و بعد زایمان به صورت خانوادگی و حتی همراه با نوزاد هم انجام میشود. این ورزش در عضلهسازی بدن نقش داشته و در بارداری به قوی ماندن بدن و ایجاد آرامش مادر کمک میکند.

علاوه بر زنان باردار، انجام این ورزش برای افراد مبتلا به دیابت و کسانی که دردهای مزمن پشت دارند هم مناسب است. از دیگر فواید یوگا در آب این است که سبب هماهنگی روح و روان با جسم و بهبود قدرت و توان عضلات و کاستن فشارهای روحی و جسمی میشود. علاوه بر این وقتی یوگا را در آب انجام میدهید، این ورزش از بروز کشیدگی و آسیبهای جدی پیشگیری میکند و البته صدمه به مفاصل را به حداقل میرساند.
فواید یوگا در آب برای خانمهای باردار در چند مورد خلاصه میشود:
۱. احساس آرامش و کاهش اضطراب
۲. انبساط عضلات پایین تنه برای راحتتر انجام شدن زایمان طبیعی
۳. همتراز نگه داشتن ستون فقرات و مفاصل
۴. افزایش گردش خون و بهبود اکسیژنرسانی به بافتها
۵. حفظ کشش و همترازی ستون فقرات و پیشگیری از دردهای پشت
۶. بهبود تنفس
ایروبیک در آب
این ورزش به عنوان یک ورزش تابستانی انتخاب مناسبی است و به شما کمک میکند ضمن انجام تمرینات مفید، سرحال و شادابتر شوید و در ضمن کالریهای اضافه بدنتان را بسوزانید. ایروبیک جزء ورزشهای هوازی است که مجموعهای از حرکات ریتمیک را شامل میشود. مزیت انجام ایروبیک در آب نسبت به ایروبیک در سالنهای بدنسازی این است که این ورزش با آسیبرسانی کمتری همراه است و عضلات و مفاصل را از صدمات ناشی از ورزش دور نگه میدارد. وقتی وارد آب میشوید، وزن بدنتان کمتر میشود و این موضوع به کاهش فشار روی مفاصل، کمر و زانو کمک میکند.
از این رو میتوانید بدون ترس از مصدومیت حرکات را انجام دهید. به همین دلیل این ورزش برای سالمندان هم مفید است. علاوه بر این افرادی که کمر درد، پادرد و درد مفاصل دارند و حتی بیماران مبتلا به دیابت، آرتروز و چاقی هم میتوانند از مزایای این ورزش مفید بهرهمند شوند. در هر جلسه ایروبیک در آب میتوانید 500 تا 600 کالری بسوزانید که این میزان کالریسوزی در لاغری تاثیر خوبی دارد.
ماساژ در آب و آبدرمانی
ماساژ در آب به این شکل است که شما به صورت شناور در استخر درمانی قرار میگیرید. برای آرامش بیشتر بهتر است دمای آب استخر حدود 95 درجه فارنهایت (35 درجه سانتی گراد) باشد. این گرما سبب آرامش سیستم عصبی و انتقال حس خوب به شما میشود. ماساژ درمانی برای افرادی که از بیماریهای عضلانی و درد مفاصل و همچنین از مشکل روماتیسم رنج میبرند، انتخاب مناسبی به شمار میرود. این ماساژ توسط فشار آب داخل آب صورت میگیرد. ماساژگیرنده در حالت شناور در آب است و در این حالت فوارههایی از آب با فشارهای متنوع سطح بدن را ماساژ میدهند.

این ماساژ به خصوص برای بیمارانی که جراحی را پشت سر گذاشتهاند، مناسب است چون ممکن است این افراد قادر نباشند دست و پای خود را بهطور کامل حرکت دهند اما در آب دردشان کمتر میشود. علاوه براین، این ماساژ برای زنان باردار هم خوشایند است. در گروهی از مراکز آبدرمانی این ماساژ در کنار نمکدرمانی انجام میشود. به این صورت که تمام بدن بیمار را با نمک مخصوصی ماساژ میدهند و بعد از آن با آب خالص یا آب معدنی چشمه، بدن بیمار را میشویند. سپس برای مدتی بیمار در آب میماند.
این شیوه درمانی علاوه بر پاکسازی و حفظ سلامتی بدن به بهبود گردش خون و افزایش طول عمر کمک میکند. استخرهای آبدرمانی معمولا در ابعاد 10 در 15 متر و با عمق 9/0 تا 5/1 متر طراحی و ساخته میشوند. کف این استخرها معمولا بدون شیب و کاملا یکنواخت است. استخرهای درمانی بهطور خاص بیشتر در بیمارستانهای مدرن و مراکز توانبخشی ساخته میشود.
آکوا اسپینینگ
شاید در باشگاهها دوچرخههای ثابتی را دیدهاید که ورزشکاران بهطور گروهی یا انفرادی روی آن مینشینند و با حضور مربی ورزش اسپینینگ را انجام میدهند. رشته آبی جدید که با این ورزش ترکیب شده «آکوا اسپینینگ» است. اگر جزو افرادی هستید که بدن آسیب دیدهای دارید و مجبور به توقف فعالیتهای خود شدهاید ولی هنوز اضافه وزن دارید و میخواهید اندامتان متناسبتر شود، اسپینینگ در آب یکی از ورزشهایی است که میتوانید آن را انتخاب کنید و جزو رشتههای ورزشی جدید است.

دستگاه حرفهای دوچرخه در آب یک ماشین ویژه است که میتوانید به کمک آن بدون فشارهای نامطلوب روی زانو ورزش کنید. نوع تمرینات به شما کمک میکند وزنتان را کم کنید و وضعیت سلامتی و جسمیتان را بهبود ببخشید یا حتی تمرینات حرفهایتری را دنبال کنید. این رشته ورزشی مناسب تمامی سنین است و با توجه به پیشزمینه ورزشی افراد سطح آن تغییر میکند. انجام این ورزش چند فایده مهم دارد:
۱. خنثی کردن فشار نامطلوب بر روی مفاصل زانو و کمر
۲. کاهش ترشح اسید لاکتیک به دلیل ماساژ نرم توسط موجهای آب و کاهش خستگی و کوفتگی
۳. کم شدن وزن و سوزاندن کالری
۴. پایین آمدن ضربان قلب در مقایسه با اسپینینگ بدون آب
۵. افزایش استقامت ماهیچه و استخوانها
۶. کاهش سایز در قسمت پایینتنه
چند توصیه بهداشتی در مورد استخرها:
مسوولان استخر باید از ورود کسانی که دچار عارضه شدید پوستی هستند، پیشگیری کنند چون سبب انتقال امراض به سایرین میشود.
آب پاشویهها باید مرتب تعویض و مواد ضدعفونیکننده در حد اشباع به آن افزوده شود.
محیط رختکنها باید بهطور مرتب با مواد ضدعفونیکننده تمیز و آب استخر تصفیه شود. ضد عفونی کردن قسمتهای مختلف استخر و وسایل آن اهمیت زیادی دارد.
*مربی تناسب اندام از گلد جیم آمریکا و مدرس دورههای تیف استرالیا./ مجله زندگی ایده آل